Trên khắp xứ Đà Lạt mơ mộng, dương thế vẫn bắt gặp những sáng tạo, sản phẩm dở dang kết tinh từ sự trên dưới không mệt mỏi trong thế giới kỳ dị của vị kiến trúc sư Lữ Trúc Phương như hồ rồng, đường lên trăng, con gà 9 cựa nặng 8 tấn,... Và nghe đâu đã trở nên huyền thoại là ngôi nhà trăm mái, nơi khiến giới kiến trúc tốn giấy mực hơn chục năm về trước.
Huyền thoại nhà trăm mái Những năm 90, giới kiến trúc TP. Đà Lạt nờm nợp với nhiều sáng tạo táo bạo độc đáo. Ngoài nhà kiến trúc lão làng Phạm Văn Hạng với vườn tượng danh nhân nơi góc rừng thông Yên Thế, người ta bắt đầu chú ý đến Lữ Trúc Phương với những sáng tạo "không giống ai". Và chính từ những "sáng tạo" không giống ai đó một thời khiến báo chí và Hội kiến trúc sư Việt Nam nổi dông, nổi bão khi vào năm 1992, ngôi nhà trăm mái bị dỡ bỏ với nhiều lý do. Tuy nhiên, cho đến nay, những người biết về ngôi nhà dựa trên truyền thuyết Lạc Long Quân - Âu Cơ vẫn nhớ như in hìnhlắp đặt camera quan sátảnh ngôi nhà khổng lồ, chi chít mái nhọn.
Quái kiệt Lữ Trúc Phương. Ông Nguyễn Văn S. (54 tuổi, ngụ TP. Đà Lạt) kể: "Khi chưa bị dỡ bỏ, ngôi nhà từng được xem là biểu tượng du lịch mới của tỉnh thành. Ngôi nhà đặc biệt này cách nhà tôi chỉ vài trăm mét. Lúc đó, mặc dầu chưa hoàn thiện, nhưng ngôi nhà cũng thu hút một lượng khác du lịch một mực". Theo lời ông, nhà trăm mái nguyên là căn nhà bình thường có kiến trúc kiểu Pháp của một sĩ quan ngụy. Kiến trúc sư Lữ Trúc Phương có được ngôi nhà trên do chính chủ nhân của nó chuyển nhượng để khất nợ. Bỗng một ngày sau hơn 17 năm gắn bó, Lữ Trúc Phương nảy ra ý định mà nhiều người đương thời cho là hão huyền, phi thực tiễn: Nâng số mái ngôi nhà từ 2 lên... 100. Quái kiệt phố núi cho biết, ông lấy ý tưởng xây dựng ngôi nhà từ truyền thuyết Lạc Long Quân - Âu Cơ và sẽ đặt tên cho nó là "Tổ ấm Âu Lạc". Và để hiện thực hóa mơ ước, ông đã dành hơn 5 năm đổ vỡ ý tưởng trên giấy rồi cặm cụi chắp vá, xây lấp. Ngay từ khi mới hình hài, nhà trăm mái đã khiến thiên hạ choáng ngợp trong những bất thần. Người ta bất thần, tò mò trước lối kiến trúc được cho là kỳ dị, phá vỡ mọi lối kiến trúc thông dụng, cổ điển, đương đại trước đó. Trước mắt người dân phố núi, ngôi nhà hiện lên đồ sộ như một ngọn núi đá chi chít đỉnh, góc nhọn đâm tủa ra tứ bề. Những mái nhà to nhỏ khác nhau, được xếp đặt, hình khối ở những vị trí, khía cạnh với kích tấc khác nhau khiến ngôi nhà trở thành đồ sộ, kì bí đến lạ thường. Tuy nhiên, ít ai thấy được nỗi đau của lão kiến trúc sư ngà ngà men mộng mơ và yêu thích sự kỳ dị khác người. Có chăng, người ta chỉ nghĩ ông muốn chơi trội, muốn chứng minh chứng tỏ bằng những chuyện không giống ai mà không biết rằng để hoàn thành ngôi nhà ấy, ông hi sinh rất nhiều. Thậm chí, hi sinh cả tình cảm vợ chồng. Ông kể: "Khi thiết kế và phá ngôi nhà 2 mái để bắt tay biến nó thành nhà 100 mái, vợ tôi đã không thông cảm, hai vợ chồng lục sục với nhau suốt 3 năm sang sửa ngôi nhà, và chúng tôi bất hòa cho đến bây chừ!". Và càng đớn đau hơn khi "Tổ ấm Âu Lạc" của ông saulap dat cameranhững bất hòa, hi sinh lặng thầm, vừa lợp xong 98 mái trợ thời bằng giấy dầu, ông nhận được lệnh dỡ bỏ của chính quyền. Ông S. Cho biết: "Chuyện này từng khiến báo chí nổi dông, bão một thời. Ban đầu, ngôi nhà bị dỡ bỏ với lý do "chiếm dụng bất hợp pháp, cơi nới trái phép". Sau này, người ta cho biết thêm là ngôi nhà không an toàn, lôi kéo nhiều khách du lịch trái phép...". Sau lần dỡ bỏ trong sự phản đối vô vọng, quái kiệt phố núi nuối tiếc tưởng vọng chính đứa con ý thức của mình trong những trang sổ lưu niệm của khách thập phương. Nhà trăm mái, mớihttp://thietbithanglong.Vn/dich-vu/lap-dat-camera-quan-sat-gia-re-tai-ha-noiđó thôi mà đã trở thành huyền thoại.
Ngôi nhà trăm mái huyền thoại. Những dở dang để đời Có người hiểu và biết Lữ Trúc Phương đã cảm thông và nhận xét rằng một nửa đời ông là những "dở dang". Đó cũng là nỗi buồn, nỗi đau của một con người trầm luân trong dở dang và tẩy chay. Tuy nhiên, những sự dở dang của Lữ Trúc Phương lại trở nên điểm hấp dẫn trần gian, du khách. Thế nên, dù chưa trót, chưa hoàn mỹ, tác phẩm của ông vẫn đi vào huyền thoại, trở thành những công trình để đời. Và rất nhiều những dở dang của ông trở thành "sản phẩm du lịch", thành "tour" để đưa khách đến. Chúng trở nên nhịp kiếm tiền tài các hãng lữ khách, là "tri thức" của các chỉ dẫn viên du lịch. Thế nên, một thời người ta tranh nhau đưa vào những cuốn guidebook, kể cả xuất bản ra ngoài hay trong nước, ở Sài Gòn, Hà Nội hay ngay tại Đà Lạt. Sau ngày ngôi nhà trăm mái chính thức đi vào huyền thoại và chỉ tồn tại trong những trang ký ức, người ta tìm đến: Gà chín cựa K'Long ở làng người Cill Darahoa dưới chân đèo Prenn, hồ nước Thống Nhất, hồ con rồng ở Đa Thiện, nhà thờ dòng Don Bosco, "đường lên trăng" ở bên hông đồi thông dinh tỉnh trưởng... Cũng như nhà trăm mái, gà chín cựa K'Long cũng nhận nhiều những quan điểm trái chiều khi biết mục đích chính của nó là cung cấp nước sinh hoạt cho đồng bào nơi đây. Tuy nhiên, con gà trống được làm bằng xi măng cao 3,2m, nặng khoảng 8 tấn, có đôi cân to khỏe đặc biệt với 9 chiếc móng sắc nhọn được đặt trên một mô đất cao 1,5m sừng sững giữa làng vẫn trở nên tượng trưng của nơi đây. Thế nhưng, nó cũng rơi vào những tác phẩm dở dang của người kiến trúc có tài có tâm. Trong ý tưởng thiết kế của Lữ Trúc Phương, công trình khôngtổng đài điện thoạichỉ hoàn thành nhiệm vụ cấp thoát nước mà còn phải mang ý nghĩa biểu trưng văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc. Theo người dân nơi đây, việc con gà có 9 cựa là kết quả của truyền thuyết về tình ái cay đắng của đôi trai gái K'Tiên và Hơ Bông. Lữ Trúc Phương muốn thổi hồn văn hóa của mảnh đất này vào hình ảnh con gà. Hơn thế, hình ảnh con gà 9 cựa xuất phát từ truyền thuyết trên còn mang ý nghĩa xóa bỏ các hủ tục môn đăng hộ đối lạc hậu. Những người biết về công trình này khẳng định, ngoài những ý tưởng trên, quái kiệt phố núi còn có ý định làm cho con gà cất tiếng gáy vào mỗi rạng đông. Thế nhưng, đó chỉ mãi là ý tưởng trong sức sáng tạo riêng của ông, chưa một ngày trở nên hiện thực. Tương tự như trên, hồ hợp nhất được khởi công từ những năm 1980 cũng rơi vào sự dở dang đến đáng buồn. Được biết, công trình sau khi hoàn tất sẽ tạo ra một hồ nước rộng lớn nằm trên ngọn đồi cao ở miền cao nguyên để cung cấp nước tưới cho 240ha trồng rau ở vùng Đa Thiện. Tuy nhiên, cho đến nay, mới hoàn tất phần biển Đông còn con tàu mong ước giang san lao ra đại dương hòa vào thế giới vẫn rêu phong neo trong sự dở dang. Gần đây nhất, quán cà phê "Đường lên Trăng" nơi được du khách đánh giá là có kiến trúc độc đáo cũng chỉ dừng lại ở hạng mục lòng đất. Trong công trình này, khát khao của con người ham mê sáng tạo, thèm khát độ cái mới lạ trong sự kỳ dị muốn tạo ra một không gian có thể đưa con người đi từ bí ẩn của lòng đất lên bầu trời. Thế nhưng, sau những năm khiến thế giới du lịch bái phục, đến nay, "Đường lên Trăng" cũng cửa đóng then cài, rêu phong cùng năm tháng. Hao hao là công trình "Nhập cùng nguồn cội" (biến những ngọn đồi, dãy núi cùng thác nước ở khu Prenn thành một vùng khám phá thuở ban đầu của loài người, với sơn động, núi thờ thần mặt trời; và khi vượt qua chín tầng trời, chín tầng mây sẽ gặp đồi xe duyên, đồi báo hiếu, đồi nghĩ về cha ông, đất mẹ...) Và "Ngôi nhà Việt Nam" (làng du lịch qui tụ những tinh túy bản sắc kiến trúc, văn hóa dân gian, lễ hội... Của ba vùng Bắc - Trung - Nam) bị gạt ra ngoài vì mộng mơ hão huyền... Tuy nhiên, những sức ép tâm lý, nỗi đau từ hai chữ dở dang, tẩy chay chưa một lần khuất phục được sự kiên cường của lão quái kiệt. Chính nỗi đau, nỗi buồn từ thế cục với một chuỗi dài của thảm kịch đã tiếp thêm cho ông những sức mạnh, óc sáng tạo không mệt mỏi. Ở tuổi xưa nay hiếm, đâu đó trên đường đời, người ta vẫn bắt gặp hình ảnh ông già cặm cụi, suy tư bên bản vẽ thiết kế, âm thầm bên những công trình dở dang để đời.
Nguyễn Sơn |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét